Tham khảo Chương trình tập luyện sau thay khớp gối toàn phần, Bệnh viện Brigham và Phụ nữ (Brigham and Women’s Hospital, Bệnh viện thực hành lớn thứ 2 của trường Y khoa Harvard).
Giai đoạn I: Giai đoạn Ngay sau Phẫu thuật (ngày 0-3) (có thể tuần 0-2)
- Mục tiêu:
- Thực hiện vận động tại giường và dịch chuyển với sự trợ giúp ít nhất,
- Đi lại với DCTG (dụng cụ trợ giúp) được 25-100 feet (10-30m) và lên/xuống bậc cấp phù hợp,
- Đạt được ROM gấp gối thụ động/chủ động ít nhất 80° và duỗi gối thấp hơn hoặc bằng-10°,
- Thực hiện bài tập nâng thẳng chân (SLR) độc lập
- Cẩn trọng, dự phòng:
- Chịu trọng lượng ở mức dung nạp được (WBAT) với DCTG,
- Theo dõi lành vết thương và các dấu hiệu của tắc tĩnh mạch sâu và thuyên tắc phổi,
- Không tập các bài tập có kháng trở, tránh các vận động xoắn vặn ngang mức khớp gối
- Các bài tập:
- Các bài tập ROM chủ động/trợ giúp,
- Gồng cơ tứ đầu, hamstrings, cơ mông đẳng trường,
- Tập nâng thẳng chân (SLR),
- Tập dịch chuyển và dáng đi,
- Xoa bóp mô mềm
- Tiêu chuẩn để chuyển sang giai đoạn II:
- Khả năng thực hiện SLR,
- ROM chủ động (AROM) -10°-80°,
- Độc lập trong dịch chuyển và đi lại ít nhất 100 feet (30m) với dụng cụ phù hợp,
- Tình trạng viêm ở mức tối thiểu
Giai đoạn II: Giai đoạn Vận động (Ngày 3 – Tuần 6)
- Mục tiêu:
- Giảm viêm và sưng nề
- Cải thiện AROM đến ít nhất 0-110°,
- Giảm dần và ngưng sử dụng DCTG,
- Trở lại các hoạt động chức năng,
- Cải thiện sức mạnh, sức bền, và cảm thụ bản thể
- Cẩn trọng, dự phòng:
- Theo dõi lành vết thương và các dấu hiệu của nhiễm trùng,
- WBAT với DCTG phù hợp
- Các bài tập:
- Tuần 1-4: AA/A/PROM, đạp xe đạp tĩnh, SLR ở 4 mặt phẳng không kháng trở, tăng tiến các bài tập đẳng trường cơ tứ đầu/hamstrings/mông, di động khớp bánh chè và chày-đùi, tập trượt gót ở tư thế nằm, tập duỗi gối cung dài (LAQ), tập dáng đi để giảm dần DCTG.
- Tuần 4-6: Tăng tiến các bài tập trên, bắt đầu tập bước lên bục phía trước và sang bên, lunges ra trước 1/4, sử dụng các bài tập ngồi sang đứng để tăng duỗi gối trong các nhiệm vụ chức năng
- Tiêu chuẩn để chuyển sang giai đoạn III:
- AROM 0-110°,
- Kiểm soát chủ ý cơ tứ đầu tốt
Giai đoạn III: Giai đoạn Trung gian (Tuần 7 – 12)
- Mục tiêu:
- Cải thiện AROM đến ít nhất 0-115°,
- Cơ lực tốt ở tất cả các cơ ở chi dưới,
- Trở lại hầu hết các hoạt động chức năng,
- Vận động bánh chè đùi tốt
- Các bài tập:
- Tăng tiến các bài tập ở trên với kháng trở,
- Bắt đầu chương trình tập sức bền và thăng bằng/cảm thụ bản thể,
- Tăng tiến các bài tập chuỗi đóng/mở khi thích hợp
- Tiêu chuẩn để chuyển sang giai đoạn IV:
- AROM không đau,
- Cơ lực 4+/5 tất cả các cơ ở chi dưới,
- Không hoặc ít đau và sưng
Giai đoạn IV: Làm mạnh cơ Tăng cường và Tập chức năng ở Mức cao hơn (Tuần 12 – 16)
- Mục tiêu:
- Trở lại các hoạt động giải trí phù hợp,
- Cải thiện sức mạnh/thăng bằng/cảm thụ bản thể/sức bền cần thiết cho các sinh hoạt hàng ngày
- Các bài tập:
- Tăng tiến các bài tập ở trên,
- Bắt đầu trở lại các hoạt động giải trí: tennis đôi, chương trình đi bộ hoặc đạp xe tăng tiến
- Tiêu chuẩn để chuyển xuất viện:
- Độc lập, không có dáng đi chống đau,
- AROM không đau,
- Cơ lực chi dưới ít nhất 4+/5,
- Thăng bằng/cảm thụ bản thể bình thường,
- Độc lập lên xuống cầu thang bậc này lên bậc kia,
- Độc lập trong chương trình tập luyện tại nhà (HEP)
Các từ viết tắt:
- ROM: Range of motion
- WBAT: Weight bearing at tolerance
- SLR: Straight leg raising
- HEP: Home exercise program