🔎 Giới thiệu ngắn
Nạng là một trong những dụng cụ hỗ trợ đi lại phổ biến nhất cho người đang gặp khó khăn trong vận động – từ sau mổ, gãy xương đến các bệnh lý thần kinh, yếu liệt. Sử dụng nạng đúng cách không chỉ giúp người bệnh an toàn, mà còn góp phần quan trọng trong quá trình phục hồi chức năng.
🛠 Các loại nạng
- Nạng nách (underarm crutches):
- Phổ biến nhất trong các bệnh viện.
- Truyền trọng lượng cơ thể qua vùng nách – có thể gây chèn ép thần kinh nếu sử dụng sai.
- Có khả năng chịu lực tốt (đến 80% trọng lượng cơ thể).
- Nạng khuỷu (forearm crutches):
- Gọn nhẹ hơn, dùng lâu dài tốt hơn.
- Yêu cầu người dùng có kiểm soát tốt.
- Nạng có bệ đỡ (platform crutches):
- Ít phổ biến, dùng cho người không chịu được lực qua cổ tay (ví dụ viêm khớp dạng thấp).
📏 Cách đo và điều chỉnh nạng nách
- Chiều dài nạng: từ nách trước đến một điểm cách ngón chân út ~10–15cm.
- Tay cầm: đặt nạng cách bàn chân 5–7cm; khi đứng, khuỷu tay gập 30 độ.
- Lưu ý: Không tựa vào vùng nách để tránh tổn thương thần kinh.
🚶 Các dáng đi với nạng
🧍 Dáng đi 3 điểm
- Khi nào dùng: Gãy chân, cắt cụt, đau một chân
- Cách đi: Di chuyển cả hai nạng và chân yếu → sau đó bước chân lành.
- Tăng dần khả năng chịu trọng lượng:
- Không chạm đất (NWB)
- Chạm hờ (toe-touch)
- Chịu một phần (PWB)
- Tùy theo mức chịu được (WBAT)
- Chịu hoàn toàn (FWB)
🧍♂️ Dáng đi 4 điểm
- Khi nào dùng: Yếu 2 chân, điều hợp kém
- Cách đi: Nạng trái → chân phải → nạng phải → chân trái
- Ưu điểm: Rất vững, luôn có 3 điểm tiếp xúc đất
- Nhược điểm: Di chuyển chậm, khó học
🚶♂️ Dáng đi 2 điểm
- Tiến triển từ dáng đi 4 điểm
- Cách đi: Nạng trái + chân phải → rồi nạng phải + chân trái
- Nhanh hơn, nhưng vẫn vững
🧎 Dáng đi đu tới / đu qua
- Dùng cho: Người liệt hai chân
- Đòi hỏi: Tay và cơ bụng rất khỏe, thân thăng bằng tốt
- Đu tới: Di chuyển chân đến mức nạng
- Đu qua: Chân đu qua khỏi nạng – nhanh nhất nhưng tốn sức
🐌 Dáng đi kéo tới (drag-to)
- Dành cho: Giai đoạn đầu tập đi ở người liệt hai chân
- Cách đi: Di chuyển cả hai nạng, sau đó kéo chân lên đến ngang mức nạng
- Chậm và tốn sức