📌 1. Đại cương – Định nghĩa
Hội chứng ống cổ tay là tình trạng dây thần kinh giữa bị chèn ép khi đi qua ống cổ tay – một đường hẹp ở mặt trước cổ tay.
Ống cổ tay được tạo bởi các xương cổ tay và dây chằng ngang cổ tay. Khi không gian trong ống bị thu hẹp, dây thần kinh sẽ bị ép, gây đau, tê và yếu bàn tay.
⚠️ 2. Nguyên nhân
- Chuyển động lặp lại: đánh máy, dùng chuột máy tính, nghề may, nghề mộc…
- Viêm gân hoặc bao gân quanh gân gấp ngón tay.
- Chấn thương cổ tay (gãy xương, bong gân).
- Bệnh lý toàn thân: tiểu đường, suy giáp, viêm khớp dạng thấp, mang thai (giữ nước).
🔍 3. Triệu chứng
- Tê hoặc kiến bò ở ngón cái, ngón trỏ, ngón giữa và một phần ngón áp út.
- Đau cổ tay, có thể lan lên cẳng tay.
- Cảm giác yếu, dễ đánh rơi đồ vật.
- Triệu chứng thường nặng hơn vào ban đêm hoặc khi cầm vật lâu.
🩺 4. Chẩn đoán
- Khám lâm sàng: test Tinel, test Phalen.
- Điện cơ và đo dẫn truyền thần kinh để xác định mức độ chèn ép.
- X-quang hoặc siêu âm cổ tay (nếu cần loại trừ nguyên nhân khác).
💡 5. Hướng dẫn ban đầu
- Nghỉ ngơi, tránh hoạt động gây đau.
- Giữ cổ tay ở vị trí trung tính.
- Đeo nẹp cổ tay về đêm để giảm triệu chứng.
👐 6. Can thiệp không phẫu thuật
- Nẹp cổ tay (đặc biệt khi ngủ hoặc làm việc).
- Thuốc giảm đau, kháng viêm (theo chỉ định).
- Vật lý trị liệu:
- Tập duỗi gân, trượt dây thần kinh giữa.
- Siêu âm trị liệu, điện trị liệu giảm đau.
- Điều chỉnh tư thế và cách làm việc: bàn phím, chuột, dụng cụ cầm nắm.
🛠 7. Phẫu thuật
- Chỉ định khi triệu chứng kéo dài > 3 tháng, không cải thiện với điều trị bảo tồn, hoặc có yếu cơ rõ.
- Mổ giải phóng dây chằng ngang cổ tay để giảm áp lực lên dây thần kinh giữa.
- Có thể mổ hở hoặc mổ nội soi.
🤲 8. Tập luyện phục hồi sau phẫu thuật
- Cử động nhẹ các ngón tay ngay sau mổ để tránh cứng.
- Sau khi vết mổ liền, tập vận động cổ tay, tăng sức mạnh cơ bàn tay.
- Tránh dùng lực mạnh hoặc động tác lặp lại quá sớm.
🚨 9. Khi nào cần đi khám
- Tê hoặc yếu nhanh chóng tăng lên.
- Đau dữ dội, không giảm khi nghỉ.
- Ngón tay tím tái, lạnh.
ℹ️ 10. Khác
- Người bệnh tiểu đường, viêm khớp dạng thấp hoặc phụ nữ mang thai cần theo dõi sát vì nguy cơ tái phát cao.
- Việc thay đổi cách làm việc và bảo vệ cổ tay lâu dài là quan trọng nhất.