🧠 Giới thiệu
Cổ chân và bàn chân là “bộ khung” nâng đỡ toàn bộ trọng lượng cơ thể khi đứng, đi, chạy. Nhờ cấu trúc tinh vi gồm nhiều xương, khớp và dây chằng, chúng vừa linh hoạt, vừa đủ vững để giúp bạn di chuyển dễ dàng.
1. 🦴 Các xương chính
Bàn chân có 26 xương được chia thành 3 nhóm:
- Xương cổ chân (tarsal) – 7 xương: gồm xương sên (talus), xương gót (calcaneus), xương ghe, 3 xương chêm, và xương hộp.
- Xương bàn chân (metatarsal) – 5 xương: đánh số từ I (ngón cái) đến V (ngón út).
- Xương ngón chân (phalanges) – mỗi ngón có 3 đốt (trừ ngón cái có 2 đốt).
👉 Xương sên là “bản lề” quan trọng, nối cẳng chân với bàn chân, truyền lực khi đi lại.
2. 🔗 Các khớp quan trọng
- Khớp cổ chân (ankle joint): giữa xương sên – chày – mác, cho phép gập và duỗi bàn chân.
- Khớp dưới sên (subtalar joint): giúp xoay bàn chân vào trong và ra ngoài.
- Khớp giữa các xương bàn và cổ chân: giúp bàn chân linh hoạt khi bước trên địa hình không bằng phẳng.
3. 🛡️ Hệ thống dây chằng
Dây chằng giữ khớp vững và tránh trật:
- Dây chằng delta: ở mặt trong, rất chắc, chống xoay quá mức ra ngoài.
- Dây chằng bên ngoài: dễ bị bong gân khi xoay bàn chân vào trong.
- Dây chằng giữa các xương: giữ ổn định vòm bàn chân.
4. 🌀 Đặc điểm hoạt động
- Gập bàn chân xuống (duỗi): khi bạn nhón gót.
- Gập bàn chân lên (gập mu): khi bước về phía trước.
- Xoay vào / xoay ra: giúp thích nghi với các bề mặt dốc hoặc nghiêng.
- Vòm bàn chân: đóng vai trò như bộ giảm xóc, phân tán lực khi tiếp đất.
📌 Tóm tắt
Cổ chân và bàn chân là một “kỳ quan cơ học” với nhiều xương và khớp nhỏ phối hợp nhịp nhàng. Giữ cho chúng khỏe mạnh bằng cách:
- Mang giày phù hợp.
- Tập cơ cổ chân và bàn chân.
- Tránh chấn thương do xoay vặn đột ngột.