Quy trình trước phẫu thuật (1-2 tuần trước phẫu thuật)
Trước phẫu thuật, quy trình bao gồm giáo dục bệnh nhân về quá trình phẫu thuật và kết quả của phẫu thuật, hướng dẫn bệnh nhân về chương trình tập luyện sau phẫu thuật và đánh giá môi trường sống tại nhà của bệnh nhân. Cũng cần hướng dẫn bệnh nhân về các cẩn trọng chung với khớp háng (xem bảng), như:
- Tránh gập háng quá 90 °.
- Tránh bắt chéo chân (khép háng quá mức trung tính).
- Tránh xoay trong khớp háng quá mức trung tính.
Bảng : Khuyến cáo cho bệnh nhân để ngăn ngừa trật khớp háng giả ra sau
- Không bắt chéo chân
- Đặt gối giữa hai chân nếu nằm nghiêng
- Không xoay chân vào trong
- Chỉ ngồi trên ghế hoặc bệ ngồi trong nhà vệ sinh được nâng cao
- Không cúi gập háng để với lấy đồ vật hoặc buộc dây giày
- Sử dụng thiết bị trợ giúp / que với (nối dài) để thực hiện các hoạt động sinh hoạt hàng ngày một cách an toàn
Các lưu ý trên áp dụng cho đường mổ phía sau khớp háng. Với các đường mổ ở phía trước, bệnh nhân có thể bắt chéo chân và xoay trong khớp háng, dù vậy các tư thế liên quan đến duỗi quá mức trung tính, nằm sấp, và xoay ngoài có thể làm trật khớp háng. Lưu ý không thực hiện bài tập bắt cầu với đường mổ này.
Quy trình hậu phẫu
Ngày 1
- Bắt đầu các bài tập tại giường, chẳng hạn như bơm cổ chân, khởi động cơ tứ đầu, và khởi động các cơ mông.
- Đánh giá lại các cẩn trọng với khớp háng và tình trạng chịu trọng lượng.
- Bắt đầu hướng dẫn vận động tại giường và dịch chuyển (giường sang ghế và ngược lại).
Ngày 2
- Bắt đầu tập dáng đi với các dụng cụ trợ giúp, như nạng và khung tập đi.
- Tiếp tục tập dịch chuyển chức năng.
Ngày 3-5 hoặc đến khi xuất viện về đơn vị phục hồi chức năng
- Tăng tiến tầm vận động và các bài tập làm mạnh cơ đến mức chịu đựng của bệnh nhân.
- Tăng tiến đi lại trên các bề mặt bằng phẳng và cầu thang (nếu có) với dụng cụ.
- Tăng tiến các hoạt động sinh hoạt hàng ngày (ADL).
Ngày 5 đến tuần thứ 4
- Các bài tập kéo giãn để tăng độ mềm dẻo của cơ vùng hông.
- Các bài tập tăng cường sức mạnh – Ví dụ, ngồi duỗi gối, nằm nghiêng dạng háng, đứng duỗi háng và dạng háng, gập gối, bắc cầu.
- Tăng tiến khoảng cách đi lại
- Tăng tiến độc lập trong sinh hoạt hàng ngày
Các công cụ lượng giá sau phẫu thuật
Xác định sớm các mục tiêu và nhu cầu cá nhân là điều cần thiết đối với mỗi bệnh nhân, trước khi có thể xây dựng kế hoạch phục hồi chức năng, bao gồm cả hỏi kỹ bệnh sử và:
- lượng giá tim – phổi;
- lượng giá tuần hoàn: mạch chi, phù mắt cá chân;
- ROM của khớp háng bị ảnh hưởng và tất cả các khớp khác;
- lượng giá thần kinh bao gồm trạng thái nhận thức của bệnh nhân (Kiểm tra trạng thái tâm thần ngắn);
- lượng giá tình trạng dinh dưỡng;
- lượng giá tình trạng chức năng của bệnh nhân (FIM, Barthel, ICF);
- lượng giá khả năng đi lại của bệnh nhân (Phân loại Đi lại Chức năng, FAC);