I. ĐẠI CƯƠNG
- Tập vận động có kháng trở là vận động chủ động trong đó sự co cơ động hay tĩnh bị kháng lại bằng một lực từ bên ngoài.
- Mục đích là làm tăng sức mạnh của cơ, tăng sức bền của cơ, tăng công của cơ.
II. CHỈ ĐỊNH
- Cần làm tăng sức mạnh và sức bền của cơ.
III. CHỐNG CHỈ ĐỊNH
- Trong trường hợp đã được lượng giá thử cơ bậc 0,1,
- Trong bệnh lý teo cơ giả phì đại.
- Thận trọng trong một số trường hợp bệnh lý nội khoa, tim mạch nặng, suy hô hấp, chấn thương chưa bình phục.
IV. CHUẨN BỊ
- Người thực hiện: bác sĩ phục hồi chức năng, kỹ thuật viên vật lý trị liệu, người được đào tạo chuyên khoa nhà và bản thân người bệnh đã được tập huấn.
- Phương tiện:
- Một số dụng cụ tạo kháng trở như túi cát, ròng rọc, tạ, dây chun
- Người bệnh:
- Giải thích để người bệnh hiểu mục đích, nguyên tắc kỹ thuật, kế hoạch tập, các vấn đề cần chú ý trong khi tập và theo dõi sau tập để phối hợp
- Hồ sơ bệnh án:
- Bệnh án và phiếu điều trị chuyên khoa
- Phiếu theo dõi tiến triển và kết quả tập.
- Phiếu thử cơ bằng tay đánh giá tầm vận động của khớp để xác định sức kháng cản phù hợp.
V. CÁC BƯỚC TIẾN HÀNH
- Tư thế người bệnh
- Người bệnh ở tư thế thoải mái, phù hợp với vị trí cần tập, không làm hạn chế tầm vận động trong khi tập.
- Nguyên tắc kỹ thuật
- Lực kháng cản được đặt cố định ở đầu xa của cơ cần được làm mạnh hoặc ở điểm xa của khối cử động.
- Hướng kháng cản đối diện thẳng (vuông góc) với hướng vận động ở đầu và cuối tầm vận động lực kháng cản được sử dụng ít nhất.
- Người bệnh không được nín thở trong khi tập.
- Kỹ thuật
- Tập vận động có kháng trở đẳng trương (isotonic).
- Bài tập vận động có kháng trở đẳng trường (isometric).
- Nguyên tắc chung:
- Đúng kỹ thuật.
- An toàn.
- Hiệu quả.
VI. THEO DÕI
- Trong khi tập: mạch, huyết áp, nhịp thở và các biểu hiện bất thường khác.
- Sau khi tập: có mệt mỏi, đau kéo dài do tập quá sức.
VII. TAI BIẾN VÀ XỬ TRÍ
- Trong khi tập: theo dõi mạch, huyết áp, nhịp thở và các biến chứng khác để xử trí kịp thời.
- Sau khi tập: sau khi tập 24 giờ nếu người bệnh còn đau, mệt phải báo cáo bác sĩ chuyên khoa để xử trí và điều chỉnh chương trình tập cho phù hợp.