1. Sụn khớp là gì?
Sụn khớp là lớp phủ trơn, mịn nằm ở đầu xương trong khớp, giúp các xương trượt lên nhau dễ dàng, không bị đau hay mài mòn. Ở khớp gối, sụn giúp bạn:
- Gập – duỗi chân êm ái
- Hấp thu lực khi đi lại, chạy nhảy
- Ngăn xương đùi và xương chày va chạm trực tiếp
Khi sụn bị tổn thương, khớp sẽ đau, cứng, và vận động trở nên khó khăn.
2. Tổn thương sụn khớp có thể xảy ra do đâu?
- Thoái hóa theo tuổi: sụn mòn dần theo thời gian
- Chấn thương: té ngã, va đập, chơi thể thao quá sức
- Sau phẫu thuật hoặc tổn thương dây chằng – sụn chêm
- Do dị dạng trục chân, thừa cân, khớp lệch trục
3. Triệu chứng thường gặp
- Đau khớp khi đi lại, ngồi xổm, leo cầu thang
- Gối phát ra tiếng “lục cục” khi cử động
- Khớp sưng nhẹ, cứng vào buổi sáng
- Có thể bị “khớp kẹt” – không duỗi thẳng được
Nếu không điều trị sớm, tổn thương sụn có thể dẫn đến thoái hóa khớp gối nặng hơn.
4. Chẩn đoán
Bác sĩ sẽ khám lâm sàng và có thể chỉ định:
- Chụp X-quang: xem khe khớp có hẹp không
- MRI: đánh giá rõ tình trạng sụn, sụn chêm và dây chằng
- Nội soi khớp (nếu cần): kiểm tra và xử lý trực tiếp vùng tổn thương
5. Điều trị không phẫu thuật
- Nghỉ ngơi hợp lý, tránh vận động mạnh gây đau
- Tập vật lý trị liệu: tăng sức cơ, giảm áp lực lên khớp
- Giảm cân nếu thừa cân
- Đeo nẹp chỉnh trục, hỗ trợ di chuyển nếu cần
- Dùng thuốc giảm đau – chống viêm theo chỉ định
Một số trường hợp có thể được chỉ định tiêm chất nhờn, tiêm huyết tương giàu tiểu cầu (PRP) để hỗ trợ phục hồi.
6. Phẫu thuật nếu tổn thương nặng
- Nội soi khớp: làm sạch khớp, cắt lọc sụn hư
- Ghép sụn, khoan kích thích mọc sụn mới
- Thay khớp gối (toàn phần hoặc bán phần) nếu sụn hư hoàn toàn
7. Tập luyện phục hồi
- Tập vận động nhẹ nhàng, đúng kỹ thuật
- Tăng dần mức độ, tránh quá sức
- Ưu tiên bài tập tăng sức cơ đùi, mông, và kiểm soát trọng tâm
- Có thể dùng xe đạp tại chỗ, hồ bơi, đi bộ nhẹ tùy giai đoạn
🔗 Xem bài tập dành cho khớp gối (có thể chèn link YouTube hoặc bài tập hướng dẫn)
8. Khi nào nên đi khám lại?
- Đau tăng dù đã nghỉ ngơi, dùng thuốc
- Gối sưng, kẹt, không duỗi thẳng được
- Có dấu hiệu yếu, tê lan xuống chân
Đừng tự ý tập luyện nếu khớp còn sưng, đau – hãy gặp bác sĩ chuyên khoa phục hồi chức năng hoặc cơ xương khớp để được hướng dẫn phù hợp.