🧠 Tổng quan
Viêm gân vôi hóa là tình trạng canxi tích tụ trong gân quanh khớp vai, thường gặp nhất ở gân cơ trên gai – một trong những gân quan trọng trong chóp xoay. Canxi tích tụ gây ra đau và hạn chế vận động, đặc biệt khi bạn giơ tay hoặc làm việc tay cao.
Tình trạng này không do chấn thương, có thể xảy ra ở người khoẻ mạnh, đặc biệt là phụ nữ trung niên.
🔍 Nguyên nhân
Nguyên nhân chính xác chưa rõ, nhưng các yếu tố sau có thể liên quan:
- Thiếu máu nuôi gân hoặc tổn thương vi thể.
- Mất cân bằng chuyển hóa canxi tại vùng gân.
- Ảnh hưởng nội tiết tố (phụ nữ tuổi trung niên bị nhiều hơn).
- Tư thế làm việc hoặc ngủ không tốt, tạo áp lực kéo dài lên vai.
⚠️ Triệu chứng
- Đau vai tăng dần, có thể đau âm ỉ hoặc dữ dội.
- Cảm giác đau lan xuống cánh tay, đặc biệt khi giơ tay lên hoặc ra sau lưng.
- Đau có thể xuất hiện đột ngột vào ban đêm.
- Giảm tầm vận động, khó làm việc tay cao.
- Có thể sờ thấy vùng vai căng, đau hoặc sưng nhẹ.
🔬 Chẩn đoán
- Khám lâm sàng: bác sĩ kiểm tra tầm vận động, điểm đau và các nghiệm pháp vai.
- Chụp X-quang: thấy đám vôi hóa ở gân.
- Siêu âm hoặc MRI: xác định kích thước, vị trí vôi hóa và mức độ viêm xung quanh.
👣 Hướng dẫn ban đầu
- Tránh các hoạt động làm tăng đau, như giơ tay cao hoặc mang vác nặng.
- Có thể chườm lạnh trong giai đoạn đau cấp (15 phút, 2–3 lần/ngày).
- Nghỉ ngơi tương đối, không cần bất động hoàn toàn.
- Dùng thuốc giảm đau theo chỉ định bác sĩ (paracetamol, kháng viêm).
💪 Phục hồi không phẫu thuật
Đa số người bệnh đáp ứng tốt với điều trị bảo tồn:
✅ Vật lý trị liệu
- Kéo giãn nhẹ nhàng, duy trì tầm vận động vai.
- Tăng cường cơ chóp xoay và các cơ vai.
- Kỹ thuật giảm đau như sóng ngắn, siêu âm trị liệu.
✅ Can thiệp khác
- Tiêm corticosteroid tại chỗ: giúp giảm viêm và đau nhanh.
- Tiêm rửa vôi hóa dưới hướng dẫn siêu âm: hút bỏ lắng đọng canxi (ít xâm lấn, hiệu quả cao nếu đúng chỉ định).
🔪 Phẫu thuật (nếu cần)
Chỉ định mổ nội soi lấy vôi nếu:
- Đau dai dẳng, không cải thiện sau 3–6 tháng điều trị.
- Vôi hóa lớn, cản trở vận động.
- Tổn thương phối hợp gân khác (rách chóp xoay…).
🏃♀️ Phục hồi sau can thiệp
Dù điều trị bằng tiêm hay phẫu thuật, vật lý trị liệu sau đó vẫn rất quan trọng:
- Giai đoạn đầu: giảm đau, duy trì vận động nhẹ.
- Giai đoạn sau: tăng cường sức cơ, đặc biệt là chóp xoay.
- Tập chức năng theo hoạt động hằng ngày (ví dụ: nâng tay, chải đầu, mặc áo).
🚨 Khi nào cần đi khám
- Đau vai kéo dài hơn 1–2 tuần, không giảm dù nghỉ ngơi.
- Đau tăng khi cử động, lan xuống cánh tay, ảnh hưởng sinh hoạt.
- Mất ngủ do đau về đêm.
- Không giơ được tay lên cao.
📝 Tổng kết
Viêm gân vôi hóa ở vai là bệnh không nguy hiểm nhưng gây khó chịu và ảnh hưởng chất lượng sống. Đa số trường hợp khỏi hoàn toàn nếu được phát hiện và điều trị đúng cách.
Hãy đến khám sớm nếu bạn có dấu hiệu đau vai kéo dài, và tập luyện đúng cách sau điều trị để phòng tái phát.